Ayna ve Dönme Simetrisi

[Ali Ekber]

Ayna simetrisi nedir?

Ayna simetrisi, yansıma, doğruya göre simetri bunların hepsi aynı anlama gelir. Bir şeklin kendisi ile yansıması eştir. Bir yansımada şeklin biçimi ve boyutu değişmez, sadece şeklin yönü ters çevrilir ve yeri değişir.
Simetri, verilen bir şeklin katlama çizgisine göre veya doğruya göre katlandığında aynısının diğer tarafa eşit mesafede çıkmasıdır. Bu katlama çizgisinden katladığında iki şekil birbirinin tam üstüne yapışacak yani tam denk gelecek.Yada verilen şeklin, simetri aynasında yansıtıldığında aynadaki görüntüsü şeklin aynısı olur, işte bu görüntüye simetri denir.
Katlama çizgisine simetri ekseni denir. Kare, dikdörtgen, eşkenar üçgen, daire bunların simetri eksenleri vardır ve bu şekilleri tam ortadan ikiye ayırır. Simetri ekseni ayna simetrisinde vardır.



Dönme simetrisi nedir?

Bir şekil, bir nokta etrafında döndürüldüğünde, o nokta dönme hareketinin merkezi olur. Dönme simetrisi verilen şeklin bir nokta etrafında sağa, sola döndürülmesidir. Şeklin biçimi ve boyutu değişmez, sadece şeklin yönü değişebilir.
Bir şekil kendi merkezi etrafında döndürüldüğünde 360 dereceden küçük açılı dönmelerde en az bir defa kendisi ile çakışıyorsa bu şekil dönme simetrisine sahiptir. Kare 90 derece,180 derece,270 derece döndürüldüğünde yine kendisi ile çakıştığından dönme simetrisi vardır. Ama düzgün olmayan bir beşgen sadece 360 derece döndüğünde kendisi ile çakışır. Bu yüzden düzgün olmayan beşgen dönme simetrisine sahip değildir.
180 derecelik dönme(yarım dönme), merkezi dönme veya noktaya göre simetri olarak adlandırılır.
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
360 derecelik dönme, en az bir kez kendisiyle çakışması yani üst üste gelmesidir.
90 derecelik dönme çeyrek dönmedir.


Dönme simetrisinde verilen geometrik şeklin en küçük dönme simetri açısı bulunurken; verilen şeklin tam ortasına dönme merkezi işaretlenir. Verilen geometrik şeklin kaç eşit kenarı varsa yada kaç tane birbirine eşit farklı yönlü yüzü varsa dönme simetri sayısı budur. Ve 360 derece bu kenar sayısına bölünerek en küçük dönme simetri açısı bulunur. Yani dönme simetri sayısı kenar sayısına eşit olacak. Ama kenarları birbirine eşit düzgün çokgen tarzındaki şekiller için.
Örneğin; Karenin en küçük dönme simetri açısı 360:4=90 derece,
düzgün altıgenin en küçük dönme simetri açısı 360:6=60 derece
eşkenar üçgenin en küçük dönme simetri açısı 360:3=120 derecedir.
Buradan anlaşıldığı üzere düzgün çokgenler yani eşkenar üçgen,kare,düzgün altıgen,düzgün beşgen dönme simetrisine sahiptir ve en küçük dönme simetri açısı vardır.

Yatay ve dikey simetri nedir?

Yatay simetrisi denilirse şeklin ortasından ama yatay olarak simetri doğrusunu geçirecez. Alt ve üstte aynısı varsa yatay simetrisi vardır.
Dikey simetrisi denilirse şeklin ortasından ama dikey olarak simetri doğrusunu geçirecez. Sağ ve solda aynısı varsa dikey simetrisi vardır.

Öteleme simetrisi ve doğru simetrisi nedir?

Şeklin kendisi ve öteleme sonundaki görüntüsü eş ve simetriktir. Bu tür simetriye öteleme simetrisi denir.
Şeklin verilen bir doğruya yansıması yani simetrisi alınırsa buna doğruya göre simetri denir.
Aradaki fark; öteleme simetrisinde aynı şekil belirli birim yol alarak yer değiştirmiş yön değişmemiştir. Ama doğru simetrisinde şeklimiz simetri doğrusuna göre katlanmış aynı şekil yan tarafa çıkmış ve yön değiştirmiştir.